In de politiek kan een eerste indruk bepalend zijn. Een verkiezingsprogramma is namelijk niet slechts een lijst met plannen, maar de ziel van een partij. Het vertelt ons wat een partij belangrijk vindt en waar ze voor staan. Maar, hoe zorg je ervoor dat de boodschap van zo’n programma duidelijk en helder overkomt bij het grote publiek?
Visualisatie van verkiezingsprogramma’s
Om een antwoord te geven op deze vraag, heeft de Stichting Politieke Academie het project “Verkiezingsprogramma’s in beeld” gelanceerd. Met een innovatieve aanpak zetten we de programma’s om in beelden, waardoor de kern en sfeer van een partij direct zichtbaar worden.
Hoe doen we dit? We gebruiken geavanceerde technologieën zoals ChatGPT en DALL·E 3. ChatGPT 4 is een vorm van AI (artificiële intelligentie). Er zijn allerlei soorten AI, en hier gaat het om een taalmodel, een soort computerprogramma dat heel goed is in het begrijpen en verwerken van teksten. Het is geen mens en het “denkt” niet zoals wij, en is ook best slecht in weetjes, maar het kan wel teksten analyseren en samenvatten. DALL·E 3 is een AI die beelden creëert uit tekstuele beschrijvingen. Daarmee worden de samenvattingen van de verkiezingsprogramma’s omzet in beelden. Het kiest daarbij wat het belangrijkste is om te laten zien, gebaseerd op de prioriteiten die in het verkiezingsprogramma worden gegeven.
Het idee is dat een menselijke vormgever bevooroordeeld kan zijn over een partij. Wat komt in beeld? Welke kleuren gebruik ik? De AI krijgt alleen de instructie de tekst te lezen.
Bij menselijke vormgevers kunnen persoonlijke voorkeuren of gevoelens over een partij onbedoeld doorschemeren in hun ontwerp. Dit kan invloed hebben op keuzes zoals welke elementen er worden benadrukt of welke kleuren worden gebruikt. In dit project gebruiken we AI om een neutraal perspectief te bieden, puur gebaseerd op de gegeven tekst. Hoewel AI-systemen hun eigen uitdagingen hebben en je erop moet letten hoe om wordt gegaan met vooringenomenheden, kijken we goed naar de gegenereerde prompt om zo deze invloeden te minimaliseren en een zo objectief mogelijke weergave te bieden.
Sinds 24 oktober 2023 zetten we elke dag een nieuwe afbeelding op onze sociale media (X en Facebook), met als doel te laten zien hoe politieke boodschappen visueel vertaald kunnen worden. Het is eens een andere manier om te laten zien wat de prioriteiten van partijen zijn, door de ogen van een AI. De zogenaamde “prompt”, die door ChatGPT is geschreven, hebben we erbij gezet. Maar verder zetten we er geen commentaar bij. Het is wat het is. Alle gemaakte beelden en prompts zijn te vinden op onze site: politiekeacademie.nl/tk23beeld/ .
Onmisbare rol van verkiezingsposters
Ons project heeft veel overeenkomsten met de kunst van verkiezingsposters, zoals beschreven in ons boek “Verkiezingen Winnen”. Een effectieve poster moet direct duidelijk maken waar een partij voor staat. Net als een poster moet onze visuele vertaling van een verkiezingsprogramma de essentie van een partij in één oogopslag tonen. Het is van groot belang dat partijen zich bewust zijn van hun visuele boodschappen. De Politieke Academie adviseert regelmatig over het ontwerp van verkiezingsposters.
De politieke partijen zijn zelf natuurlijk niet betrokken bij dit project om verkiezingsprogramma’s te visualiseren. Maar het plaatje dat door de AI wordt gemaakt kan natuurlijk ook zo in het hoofd van de lezers van de verkiezingsprogramma’s ontstaan. Dat maakt het project interessant.
Rol van AI in moderne politieke communicatie
Frank van Dalen, voorzitter van de Politieke Academie, zegt dat een succesvolle campagne drie pijlers heeft: een sterke mediacampagne, fysieke aanwezigheid zoals posters en flyers, en een online campagne. Alle drie zijn essentieel voor succes. In de campagne voor de verkiezingen van 2023 valt op dat partijen op de posters weinig werken met beeld en het vooral houden bij heel korte slogans als “Kies” en dan de naam van de partij. Met het visualiseren van de verkiezingsprogramma’s dragen we bij aan meer beeld. We zijn benieuwd of bij de volgende verkiezingen partijen ook zelf AI gaan inzetten voor de beeldvoering.
Naast deze expertise op het gebied van campagnevoering en posters, heeft de Politieke Academie ook diepgaande kennis van AI-toepassingen. Al tien jaar ontwikkelen we AI-tools die met Big Data politieke partijen helpen. Weten waar de kiezer van een partij zich bevindt, wie de kiezer is en wat de kiezer drijft, verhoogt de kans op een succesvolle verkiezingsuitslag. Zonder een solide, data-gedreven plan, is een verkiezingscampagne gedoemd te falen. En daarbij worden geen persoonlijke gegevens gebruikt. Voor dit project gebruikten we ChatGPT, maar inmiddels bouwen we ook onze eigen taalmodellen, waaronder OIDA. Het project om verkiezingsprogramma’s te visualiseren past mooi bij wat wij al doen, en laat zien wat de kracht is van AI.
Onze missie: bruggen bouwen
De missie van de Politieke Academie is helder: de band tussen kiezer en politici versterken. We geloven dat door het combineren van technologie, onderzoek en expertise, we de kloof tussen politieke intenties en publieke perceptie kunnen overbruggen. In een tijd van snelle informatievoorziening en veranderende politieke beleving, streven we naar een sterkere democratie waarin de kiezer centraal staat.
Toekomst van politieke communicatie
Beeld wordt steeds belangrijker in onze samenleving. Bij de Politieke Academie geloven we in de kracht van visualisatie om de politiek toegankelijker te maken. Dus de volgende keer dat je een verkiezingsposter of -programma ziet, sta er dan even bij stil. Wat zie je? Wat voel je? Bij de Politieke Academie hopen we je te inspireren om dieper na te denken over politiek en wat er daadwerkelijk speelt. We nodigen je uit om de resultaten van ons project te bekijken en zelf te ervaren hoe beeld kan bijdragen aan een beter begrip van de politiek. Samen werken we aan heldere politieke communicatie voor iedereen.